Το πρόβλημα που επιδεινώθηκε μετά τον πόλεμο Ρωσίας - Ουκρανίας και το πάγωμα του εμπορίου της Μόσχας λόγω των δυτικών κυρώσεων, ένας αυξανόμενος αριθμός δεξαμενόπλοιων μεταφέρουν παράνομα εμπορεύματα - και πιθανή περιβαλλοντική καταστροφή - σε όλο τον κόσμο. Αυτά τα πλοία όχι μόνο τρίζουν και σε μεγάλο βαθμό δεν υπόκεινται σε ρύθμιση, είναι συχνά ανασφάλιστα, πράγμα που σημαίνει ότι σε περίπτωση διαρροής ή πιο σοβαρής διαρροής, μια κυβέρνηση θα δυσκολευόταν να τα θεωρήσει υπεύθυνα.
Το POLITICO και το SourceMaterial εντόπισαν απορρίψεις πετρελαίου παντού από την Ταϊλάνδη μέχρι το Βιετνάμ μέχρι την Ιταλία και το Μεξικό. Τα περιστατικά αυτά είναι όλα συνδεδεμένα με τον σκιώδη στόλο. Τα τάνκερ πέρασαν επίσης από πολυσύχναστους ναυτιλιακούς διαδρόμους όπως η Ερυθρά Θάλασσα και η Διώρυγα του Παναμά, πράγμα που σημαίνει ότι οποιοδήποτε σοβαρό ατύχημα θα μπορούσε να διαρρήξει τους διεθνείς εμπορικούς δρόμους.
Οι ειδικοί πιστεύουν ότι είναι θέμα χρόνου πριν ένα από αυτά τα πλοία υποστεί μια καταστροφή με μεγάλη περιβαλλοντική — και οικονομική — καταστροφή.
«Οι πετρελαιοκηλίδες και ο κίνδυνος ολισθηρότητας είναι τρομακτικοί», δήλωσε ο Isaac Levi, επικεφαλής Ευρώπης-Ρωσίας και ειδικός στον σκιώδη στόλο στο Κέντρο Έρευνας για την Ενέργεια και τον Καθαρό Αέρα (CREA), μια δεξαμενή σκέψης. «Πέρα από την περιβαλλοντική ζημιά, μερικές από τις οποίες θα είναι μη αναστρέψιμες, είναι τεράστιος αντίκτυπος για τα παράκτια κράτη που πρέπει να επωμιστούν το κόστος του καθαρισμού αυτού».
Εν ολίγοις: «Είναι μια ωρολογιακή βόμβα», είπε ο Levi.
Αυξανόμενοι κίνδυνοι
Η κατάσταση θέτει ένα παγκόσμιο δίλημμα: Πώς μπορούν οι δημοκρατικές χώρες να συμπιέσουν τα έσοδα της Μόσχας αποφεύγοντας καταστροφικές συνέπειες;
Όταν η Δύση επέβαλε για πρώτη φορά κυρώσεις στο ρωσικό πετρέλαιο το 2022, είχε στόχο να περιορίσει ένα κρίσιμο σωσίβιο για το Κρεμλίνο, το οποίο βασίζεται στις εξαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου για σχεδόν το ήμισυ του προϋπολογισμού του.
Ωστόσο, σχεδόν δύο χρόνια αργότερα, τα μέτρα - που περιλαμβάνουν μια γενική απαγόρευση εισαγωγών στην Ευρωπαϊκή Ένωση και ένα ανώτατο όριο στην τιμή του πετρελαίου που επέβαλαν οι σύμμαχοι της G7 με άλλους εταίρους - απέτυχαν σε μεγάλο βαθμό .
Αντίθετα, η Μόσχα έχει βρει δημιουργικές λύσεις. Ονόμασε εκ νέου το αργό του πετρέλαιο για να κρύψει την προέλευσή του και οργάνωσε έναν ολοένα αυξανόμενο στόλο άνω των 600 ατόμων, με την ιδιοκτησία που συχνά αποκρύπτεται από offshore εταιρίες μαιμού και το χρησιμοποίησε για να αποφύγει το ανώτατο όριο τιμής των 60 δολαρίων ανά βαρέλι που είχε ορίσει η G7 – τακτική που το Ιράν και η Βενεζουέλα χρησιμοποιούν επίσης για παρόμοιους σκοπούς.
Μέχρι στιγμής, το ανώτατο όριο τιμής «αποδείχθηκε ότι είναι ένα πολύ διαρρέον όργανο», δήλωσε η Michelle Wiese Bockmann, ναυτιλιακή αναλύτρια και ειδικός στον σκιώδη στόλο στη Lloyd's List.
Σύμφωνα με την CREA, περίπου το 80% του θαλάσσιου αργού της Μόσχας μεταφέρθηκε με πλοία εκτός δυτικού ελέγχου. Εν τω μεταξύ, ο συνολικός αριθμός σκαφών σκιώδους στόλου έχει υπερτριπλασιαστεί από το 2022.
Και τα μετρητά συνέχισαν να ρέουν στα πολεμικά ταμεία της Ρωσίας. Σύμφωνα με στοιχεία που αναλύθηκαν από το CREA, ο σκιώδης στόλος της Μόσχας είχε μεταφέρει αργό πετρέλαιο αξίας 80 δισεκατομμυρίων ευρώ μέχρι τον Σεπτέμβριο από τότε που η G7 επέβαλε το ανώτατο όριο τιμών πριν από δύο χρόνια.
Ταυτόχρονα, ο στόλος «παρουσιάζει πολλές ανησυχίες για την ασφάλεια και το περιβάλλον», είπε ο Bockmann.
Αυτά τα δεξαμενόπλοια, τα οποία η Lloyd's List ορίζει ότι δεν έχουν γνωστή ασφάλιση, ασαφή ιδιοκτησία και έχουν κατασκευαστεί πριν από 15 χρόνια ή περισσότερα, ταξινομούνται ως «υψηλού κινδύνου» από τους μηχανικούς. Αυτό τα αφήνει πιο ευάλωτα σε τεχνικά προβλήματα που θα μπορούσαν να επηρεάσουν το σύστημα διεύθυνσης, τη δομική ακεραιότητα και την αξιοπλοΐα τους.
Με τα τέσσερα πέμπτα αυτών των πλοίων να στερούνται αξιόπιστης ασφάλισης, σύμφωνα με στοιχεία της Lloyd's List, συχνά διαφεύγουν της διεθνούς εποπτείας και ρύθμισης. Αυτός ο κίνδυνος αυξάνεται μόνο όταν τα τάνκερ απενεργοποιούν τους αναμεταδότες τους ή μεταδίδουν ψευδείς τοποθεσίες, χρησιμοποιώντας τις λεγόμενες μεθόδους πλαστογράφησης.
Ρώσικο πετρέλαιο: «Αόρατα» τάνκερ βγάζουν δισ. δολάρια στον Λακωνικό κόλπο με Ελληνες εφοπλιστές.
— Καθίκι (@KYTKYTKYTKYTKYT) January 2, 2024
👉Ρεπορτάζ του Bloomberg κατέγραψε μεταγγίσεις καυσίμων από πλοίο σε πλοίο!
Η μεταφόρτωση γίνεται εκτός των ελληνικών χωρικών υδάτων..
Telegram: https://t.co/NiBkb8tJnk pic.twitter.com/onAM1Oi8z8